આજના ડિજિટલ યુગમાં, ઓનલાઈન ગેમ્સ નો વધતો વ્યાપ બાળકો માટે એક ગંભીર ખતરો બની રહ્યો છે. સાયબર ગુનેગારો ઓનલાઈન ગેમિંગ પ્લેટફોર્મનો ઉપયોગ કરીને માસૂમ બાળકોને સરળતાથી તેમનો શિકાર બનાવે છે. તાજેતરમાં, અભિનેતા અક્ષય કુમારે પણ આ અંગે ચિંતા વ્યક્ત કરી અને જણાવ્યું કે કેવી રીતે તેમની 13 વર્ષની પુત્રી નિતારા ઓનલાઈન ગેમ રમતી વખતે અજાણ્યા વ્યક્તિ દ્વારા જાતીય રીતે સ્પષ્ટ ફોટા માંગવામાં આવતા બચી ગઈ. આ એક ઉદાહરણ છે જે દર્શાવે છે કે બાળકો માટે ઓનલાઈન દુનિયા કેટલી જોખમી બની ગઈ છે.
વધતા સાયબર ક્રાઇમના આંકડા
નેશનલ ક્રાઈમ રેકોર્ડ્સ બ્યુરો (NCRB) ના અહેવાલ મુજબ, ભારતમાં બાળકો સામેના ગુનાઓમાં ઝડપથી વધારો થયો છે. 2023માં બાળકો સામેના ગુનાઓના લગભગ 177,335 કેસ નોંધાયા હતા, જે પાછલા વર્ષની તુલનામાં 9.2% નો વધારો દર્શાવે છે. 2021 થી 2022 દરમિયાન બાળકો સામેના સાયબર ક્રાઇમમાં 32% નો વધારો નોંધાયો હતો. આ આંકડા દર્શાવે છે કે સાયબર ગુનેગારો બાળકોને નિશાન બનાવી રહ્યા છે અને તેમના નિર્દોષતાનો લાભ ઉઠાવી રહ્યા છે.
સાયબર ગુનેગારો સોશિયલ મીડિયા, એપ્સ અને ઓનલાઈન ગેમ્સ દ્વારા બાળકોનો સંપર્ક કરે છે. તેઓ ધીમે ધીમે તેમનો વિશ્વાસ જીતીને વ્યક્તિગત માહિતી, જેમ કે નામ, સરનામું, બેંક વિગતો, પાસવર્ડ અને ફોટા એકત્રિત કરે છે. આ માહિતીનો ઉપયોગ પછીથી પૈસા પડાવવા, બ્લેકમેલ કરવા અથવા અન્ય ગુનાઓ માટે થાય છે. ઉત્તર પ્રદેશના લખનૌમાં એક વિદ્યાર્થીએ ઓનલાઈન છેતરપિંડીનો ભોગ બન્યા બાદ ₹1.4 મિલિયન ગુમાવ્યા બાદ આત્મહત્યા કરી લીધી હતી. આ ઘટના ઓનલાઈન ગેમિંગના જીવલેણ જોખમોનો સ્પષ્ટ સંકેત છે.
બાળકોને સાયબર ક્રાઇમથી કેવી રીતે સુરક્ષિત રાખવા ?
માતાપિતાએ બાળકોને સાયબર ક્રાઇમથી બચાવવા માટે સક્રિય ભૂમિકા ભજવવી જોઈએ. અહીં કેટલીક મહત્વપૂર્ણ ટીપ્સ આપી છે:
- શિક્ષિત કરો: તમારા બાળકોને ઇન્ટરનેટ અને ઓનલાઈન ગેમ્સના ફાયદા અને ગેરફાયદા બંને વિશે સમજાવો. તેમને ઓનલાઈન મળતા અજાણ્યા લોકો અને તેમની લાલચથી વાકેફ કરો.
- નજર રાખો: તમારા બાળકોની ઓનલાઈન પ્રવૃત્તિઓ પર નજર રાખો. કમ્પ્યુટરને ખુલ્લા વિસ્તારમાં રાખો. તેઓ કોની સાથે વાત કરે છે અને કઈ વેબસાઇટ્સની મુલાકાત લે છે તે જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે. જો તેમના વર્તનમાં અચાનક ફેરફાર દેખાય તો તરત જ ધ્યાન આપો.
- ખુલ્લી વાતચીત કરો: તમારા બાળકો સાથે તેમના ઓનલાઈન અનુભવો વિશે નિયમિત વાતચીત કરો. તેમને વિશ્વાસ આપો કે તેઓ કોઈ પણ સમસ્યા તમારી સાથે શેર કરી શકે છે. આનાથી તેમનો વિશ્વાસ વધશે અને તેઓ કોઈ પણ મુશ્કેલીમાં તમારી મદદ માંગતા અચકાશે નહીં.
- પેરેંટલ કંટ્રોલનો ઉપયોગ કરો: ઘણા ઇલેક્ટ્રોનિક ઉપકરણો અને એપ્સમાં પેરેંટલ કંટ્રોલ સેટિંગ્સ ઉપલબ્ધ હોય છે. આ સેટિંગ્સનો ઉપયોગ કરીને તમે બાળકોની સ્ક્રીન ટાઈમ મર્યાદિત કરી શકો છો, અયોગ્ય સામગ્રીને બ્લોક કરી શકો છો અને એપ્લિકેશન ડાઉનલોડને નિયંત્રિત કરી શકો છો.
જો તમારું બાળક શિકાર બને તો શું કરવું?
જો તમારું બાળક ક્યારેય સાયબર ક્રાઇમનો શિકાર બને, તો તેને છુપાવવાને બદલે તાત્કાલિક પગલાં લો. બાળકમાં વિશ્વાસ જગાડો અને ઘટના વિશેની બધી વિગતો, જેમ કે સ્ક્રીનશોટ અને મેસેજીસ, એકત્રિત કરો. તાત્કાલિક પોલીસમાં અથવા નેશનલ સાયબર ક્રાઈમ રિપોર્ટિંગ પોર્ટલ પર તેની જાણ કરો. આનાથી ગુનેગારને પકડવામાં મદદ મળશે અને તમારા બાળકને ભવિષ્યના જોખમોથી બચાવી શકાશે. જો બાળક ખૂબ જ ચિંતિત હોય, તો કાઉન્સેલરની મદદ લેવાનું વિચારી શકાય. યાદ રાખો, તાત્કાલિક કાર્યવાહી અને ખુલ્લી વાતચીત જ તમારા બાળકની સલામતીની ચાવી છે.
આ પણ વાંચો : ગુજરાતમાં સાયબર ગુનેગારોએ એક વૃદ્ધને કર્યા ‘ડિજિટલ એરેસ્ટ’ અને ૧૯.૨૪ કરોડ રૂપિયા લૂંટી લીધા
આ પણ વાંચો : પત્ની અને સાસુની હત્યા કરી અને તેમને ઘરની પાછળ દાટી દીધા
આ પણ વાંચો : 50થી વધુ હત્યા કરનારો સિરિયલ કીલર ડૉક્ટર, જે મૃતદેહોને મગરને ખવડાઈ દેતો
